Inhoud

Vlissingen is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zeeland, gelegen aan de noordzijde van de monding van de Westerschelde op Walcheren. De stad Vlissingen telt ongeveer 33.000 inwoners. De gelijknamige gemeente heeft 44.417 inwoners en een oppervlakte van 344,98 km², waarvan 310,84 km² water.

Bij de gemeente Vlissingen horen de plaatsen Oost-Souburg (10.500 inwoners), West-Souburg (1000 inwoners) en Ritthem (500 inwoners), al wordt West-Souburg tot een wijk van Vlissingen gerekend. De gemeenten Middelburg en Vlissingen vormen samen één stadsgebied (de kernstad van Zeeland) met meer dan 92.000 inwoners.

De eerste vermelding van Vlissingen was in 1247.

Geschiedenis

In het lange bestaan van Vlissingen is het, door zijn strategische ligging, in handen van verschillende landen geweest:

Aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog was de stad in Spaanse handen, Vlissingen was op 6 april 1572 de tweede stad na Den Briel die zich van de Spanjaarden bevrijdde. In tegenstelling tot Den Briel werd Vlissingen niet door de geuzen maar door haar eigen inwoners bevrijd. In 1585 werd Vlissingen Engels bezit: koningin Elisabeth verkreeg het in onderpand, samen met Oostende, Brielle en Fort Rammekens, in ruil voor militaire en financiële hulp in de strijd tegen Spanje. In 1616 kwamen deze gebieden terug bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Vlissingen is onder Napoleon, voordat hij heel Nederland inlijfde, ook een tijd in Franse handen geweest door het Verdrag van Fontainebleau. De stad hoorde in die tijd dus niet tot het Koninkrijk Holland, zoals een groot deel van de rest van het huidige Nederland wel deed.

In de jaren 30 van de 20e eeuw wilde burgemeester C.A. van Woelderen de economie van de stad vergroten op basis van de drie pijlers toerisme, haven en industrie. Om het toerisme te stimuleren was er in de jaren twintig reeds een vliegveld aangelegd in het noorden van Vlissingen. De havens van de stad werden vergroot en Vlissingen werd als badplaats gepromoot. Hiervoor werd een badstrand en een wandelpier opgericht. De pier is op last van de Duitse bezetters in de Tweede Wereldoorlog afgebroken om een landing van de geallieerden te voorkomen.

Er zijn plannen om het centrum met het terrein van de voormalige scheepswerf De Schelde uit te breiden. Het terrein van ongeveer 35 hectare is door de scheepswerf na 120 jaar verlaten. Aanvankelijk werd het project Dokkershaven genoemd, maar na verzet bij de bevolking werd het omgedoopt tot Scheldekwartier.

Naamgeving

Er zijn verschillende verhalen over de herkomst van de naam Vlissingen. Zo gaat er het verhaal dat Sint Willibrord in de 7e eeuw in Vlissingen aankwam met een fles. Hij deelde de inhoud van deze fles met bedelaars en probeerde ze te bekeren. Er gebeurde een wonder, waardoor de inhoud van de fles niet afnam. Toen de bisschop merkte dat de bedelaars niet naar zijn woorden wilde luisteren gaf hij hen de fles en noemde de plaats Flessinghe.

Een andere bron stelt dat de naam van een oud veerhuis komt, waaraan bij wijze van bijgeloof een fles vastgemaakt was. De monnik Jacob van Dreischor, die de plaats in 967 bezocht noemde het veerhuis toen: het veer aan de flesse. Omdat veel plaatsen in die tijd het achtervoegsel -inge kregen, verbasterde de naam later naar Vles-inge.

Een derde mogelijkheid is dat de naam van het Deense woord vles komt, dat betekent getijde.

De stad heeft al sinds 1315 stadsrechten.

Stadsprofiel

Vlissingen is met het beschermde stadsgezicht een van de zeventien beschermde stads- en dorpsgezichten in Zeeland. In de zomermaanden trekken de Boulevards, het Nollestrand en het Badstrand vele toeristen en Vlissingers, zo'n 300.000 mensen per jaar. Op de zuidelijke pier staat een windorgel, dat bestaat uit bamboe pijpen (met diverse gaten). Bij krachtige wind klinkt dit vagelijk als een koor.

Het oude centrum telt zo'n 300 monumenten, waardoor de stad de 30e monumentenstad van Nederland is. De stad heeft mede door deze monumenten maar ook door de ligging aan de Westerschelde, de robuuste en ongepolijste gebouwen in het Scheldekwartier en het drukke scheepvaartverkeer op de rede een maritiem karakter. Het spel van water en wind zorgt iedere dag voor een andere sfeer in de stad. De Westerschelde kent veel ondiepe plekken waardoor bij de meeste schepen een loods aan boord komt. Vanaf de boulevards is de beloodsing van de schepen goed te volgen.

Festivals

In Vlissingen vindt sinds 1992 jaarlijks op 5 mei het Bevrijdingsfestival Zeeland plaats rond het Bellamypark, Nieuwendijk en Dijktheater, met voorafgaand de Van Randwijcklezing. Er komen jaarlijks zo'n 40.000 bezoekers op het festival af. Sinds 1999 is er in september het filmfestival Film by the Sea in Cine City, daar komen zo'n 45.000 bezoekers op af. Daarnaast vinden ook jaarlijks het Straatfestival Onderstroom in het gehele centrum, Small sail (iedere vijf jaar het grotere Sail de Ruyter rondom de havens, Highland Games in de Karolingenburcht in Oost-Souburg en dancefeest Groove to Chill (meerdere keren per jaar) in de stad plaats. Sinds 2000 vindt het reddingsevenement Rescue Vlissingen plaats op en rond de Boulevards en de Westerschelde. Bij dit evenement worden demonstraties gegeven van ambulances, brandweer, defensie en politie. Het evenement trok in 2010 zo'n 75.000 bezoekers. In augustus 2013 kwamen zo'n 300.000 mensen op Sail de Ruyter af.

Winkelen

In de wijken Pauwenburg, Papegaaienburg en het Spaans Kwartier zijn kleine winkelcentra. De belangrijkste winkelgebieden in de gemeente Vlissingen liggen in het centrum van Oost-Souburg (Kanaalstraat, Paspoortstraat en Oranjeplein) en het centrum van Vlissingen (Walstraat, Scheldestraat, Scheldeplein, Lange Zelke, Spuistraat en St. Jacobsstraat). In de toekomstige wijk Scheldekwartier komen ook winkels.

Stranden

In Vlissingen zijn verschillende stranden te vinden. Het bekendste strand is het Badstrand, onderaan de Boulevards. Ook is er nog het Nollestrand dat zich bevindt tussen het Windorgel en het Nollebos. Verder zijn er nog stranden tussen het Nollestrand en Westduin. Vlak bij de Oranjemolen onder de Groene Boulevard ligt een klein strandje genaamd Uncle Beach, op dit strand landden aan het einde van de Tweede Wereldoorlog de geallieerden tijdens Operation Infatuate I. In de buurt is tegenwoordig een herdenkingsgebied gemaakt.

Havens en Industrie

Vlissingen is van oudsher een havenstad. De havenactiviteiten hebben zich in de loop der eeuwen langzaam oostwaarts verplaatst. Eerst waren er alleen havens in de stad. In de negentiende eeuw werden de Buitenhaven en achter de sluizen, samen met het Kanaal door Walcheren, de Eerste Binnenhaven en Tweede Binnenhaven aangelegd, deze havens liggen nu in de wijk Vlissingen-Stadshaven.

In de binnenhaven is de vismijn gevestigd. Hier hebben de Arnemuidse en Vlissingse kotters hun thuishaven. De vissersschepen met de code ARM zijn Arnemuids en met VLI zijn ze Vlissings.

Tussen 1961 en 1964 werd even ten oosten van Vlissingen door het indijken van het Zuid-Sloe het haven- en industriegebied Vlissingen-Oost gerealiseerd, ook vaak Sloegebied genoemd. Vlissingen is de derde haven van Nederland. In de haven van Vlissingen worden, na Rotterdam en Amsterdam, de meeste goederen overgeslagen. De aan- en afvoer bedroeg in 2007 bijna 19 miljoen ton.

Sinds 1998 werken de haven van Vlissingen en de haven van Terneuzen onder één havenschap onder de naam Haven van Zeeland.

In december 2012 werd bekend dat Vlissingen de wereldleider op het gebied van aluminiumopslag is. Het heeft daarmee de plaats van de Amerikaanse industriestad Detroit overgenomen.

Marinierskazerne

Op 10 april 2012 werd bekend dat de marinierskazerne vanuit Doorn naar Vlissingen verplaatst wordt. Deze zal nabij de Buitenhaven gebouwd worden. Op Prinsjesdag 2013 werd bekend dat ook de opleiding van nieuwe mariniers naar Vlissingen verplaatst wordt vanuit Rotterdam. De nieuwe kazerne gaat de Michiel Adriaenszoon de Ruyter Kazerne (MARKAZ) gaan heten en moet in 2019 klaar zijn.

Klimaat

Vlissingen kent een milder klimaat dan gemiddeld in Nederland. Volgens de klimaatclassificatie van Köppen heeft Vlissingen een gematigd zeeklimaat (Cbf).

Stedenbanden

Vlissingen heeft drie stedenbanden: